ကင္ဆာသင္ဘာပါသြားမယ္။ၾကိဳတင္ကာကြယ္ၾကစို ့။ သင့္က်န္းမာေရးတြက္ 5 မိနစ္ေလာက္ အခ်ိန္ေပးလိုက္ပါဦး။

ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ ့ၾကီးရဲ  ့ 2011-ခုနွစ္ထုတ္ျပန္တဲ ့အစီရင္ခံစာ

အရျမန္မာနိုင္ငံဟာ ကမၻာေပၚက ကင္ဆာအျဖစ္ဆံုး (10) နိုင္ငံထဲမွာ

နံပါတ္(၂)ေနရာကို ေရာက္ေနျပီးကင္ဆာျဖစ္ေစတဲ ့ အဓိကအေၾကာင္း

အရင္းေတြကိုေျပာရရင္ေတာ့ 

ကင္ဆာေၾကာက္ရင္ ပလပ္စတစ္နဲ ့ေဖာ့ဗူးေရွာင္

          
အလြယ္ၾကိဳက္တတ္တဲ ့ ျမန္မာေတြဟာ မုန္ ့ဟင္းခါးပဲ ၀ယ္၀ယ္၊လၻက္ရည္၊ေကာ္ဖီ၊အသုပ္စံုေတြ၊ထံုခ်ဳိင္းေတြ၊အေၾကာ္စံုေတြ၊

အကင္ေတြပဲထုပ္ထုပ္ ပလပ္စတစ္ေတြ၊ ၾကြတ္ၾကြတ္အိတ္ေတြနဲ ့ခ်ည္း

ပဲသံုးေနၾကပါတယ္။ ပလပ္စတစ္ေတြထဲမွာပါတဲ ့ ပလပ္စတစ္ဆိုက္ဇာ

ဆိုတဲ ့ဓာတ္နဲ ့ စတိုင္ရင္း(Styrene)ဆိုတဲ ့ဓါတုပစၥည္း ေတြဟာအပူ

ဓါတ္နဲ ့ပဲေတြ ့ေတြ ့ ဆီပါတဲ ့ အစားအေသာက္နဲ ့ပဲေတြ ့ေတြ ့အစားအေသာက္ေတြထဲကို ဓါတ္ျပဳ

ေပ်ာ္၀င္ေတာ့ တာပါပဲ၊ ေနာက္ျပီး ခေလးနို ့ဘူးေတြျပဳလုပ္တဲ ့ PVC ပလပ္စတစ္နဲ ့ ပလပ္စတစ္ေရပိုက္ေတြမွာအိုနိုမာ (Monomer) ဆိုတဲ ့ အင္မတန္အဆိပ္ျပင္းျပီး ေၾကာက္စရာ ေကာင္းတဲ ့ ဓါတ္တစ္မ်ဳိး

ပါ၀င္တာေတြ ့ရပါတယ္။ဒီဓါတုပစၥည္းေတြ အကုန္လုံးဆိုး ရြားတဲ ့ကင္

ဆာေရာဂါေတြျဖစ္နိုင္တာမို ့ အရင္တုန္းကလို စကၠဴေတြ၊ အင္ဖက္ေတြ

ဗန္ဒါရြက္ေတြ၊စတီးခ်ဳိင့္ေတြ၊ဖန္ဘူးေတြနဲ ့ပဲအစားအေသာက္ေတြကို

ေျပာင္းလဲထုပ္အပိုးၾကပါစို ့၊ ဒန္ေပါက္ဆိုင္ေတြ စားေသာက္ဆိုင္ေတြ

မွာအသံုးျပဳေနတဲ ့ ေဖာ့ဘူးေတြဟာလည္းစတိုင္းရင္း(Styrene)ဓါတ္ပါ

တဲ ့ပလပ္စတစ္အုပ္စု၀င္ေတြျဖစ္လို ့ ေဖာ့ဘူးေတြ တစ္ခါသံုး ပလပ္

စတစ္ေတြ လံုး၀ အသံုးမျပဳဘဲ ေတာ္လွန္ဆန္ ့က်င္ေျပာင္းလဲၾကပါစို ့။

အခ်ဥ္ရည္ နဲ ့ ကင္ဆာေရာဂါ

               
အသုတ္ဆိုင္ေတြ ၊ အေၾကာ္ဆိုင္ေတြ ၊ ထံုခ်ဳိင္းဆိုင္ေတြ ၊

အကင္ဆိုင္ေတြ၊ တုတ္ထိုးဆိုင္ေတြမွာ ေန ့စဥ္လူေတြ ျမိန္ရည္၊ယွက္

ရည္စားေသာက္ေနၾကတာကေတာ့ အႏၱရယ္ရွိ တားျမစ္ဆိုးေဆး နီနီ

ရဲရဲေတြရယ္၊ ကင္ဆာေရာဂါျဖစ္စတတ္တဲ ့ ဓါတုတာရွည္ခံေဆးေတြ

ရယ္၊ အစာအိမ္မူလမ္းေၾကာင္းကင္ဆာျဖစ္ေစတတ္တဲ ့ ဆာ(လ္) ဖ်ဴရစ္အက္ဆစ္ျပင္းေရာစပ္ထားတဲ ့အခ်ဥ္ရည္လို ့ေခၚတဲ ့ အဆိပ္ေတြ

ပါပဲ ဆာ(လ္)ဖ်ဴရစ္အက္ဆစ္က နည္းနည္းေလးထည့္ရံုနဲ ့ အခ်ဥ္ရည္

အရသာကိုျဖစ္ေပၚေစျပီး ဘက္ထရီအိုးမွာသံုးတဲ ့ အက္ဆစ္ပါ၊ေရရွည္

စားသံုးရင္ေတာ့ အစာအိမ္အူလမ္းေၾကာင္းကင္ဆာ အူမၾကီးကင္ဆာ၊

အသည္းကင္ဆာေတြကို က်ိန္းေသျဖစ္နိုင္တာမို ့ လံုး၀ ေရွာင္ရွားဖို  ့

 တိုက္တြန္းလို္က္ပါရေစ။

နွာေခါင္းကင္ဆာ၊ အဆုတ္ကင္ဆာနွင့္ အသက္ရွဴ

လမ္းေၾကာင္းကင္ဆာေတြ ျဖစ္ေစတဲ ့ ျခင္ေဆးေခြ

               
 ျခင္ေဆးေခြတြင္ ဓာတုပိုးသတ္ေဆးမ်ားထဲ၌အျပင္းဆံုး

သတ္မွတ္ထားတဲ ့ S.2 ပိုးသတ္ေဆး၊ လႊစာမႈန္ ့ ၊ ဗိုင္ဒါေကာ္၊ဆိုးေဆး

နွင့္ ဓါတုအေမႊးအၾကိဳင္တို ့ပါ၀င္သည္။ ၎အျပင္ အျပင္းထန္ဆံုး

အဆိပ္တစ္မ်ဳိးျဖစ္သည့္ Benzene (ဘန္ဇိုင္း) ကာစီနိုဂ်င္တစ္မ်ဳိး

ပါ၀င္ျပီးအာရံုေၾကာမွစ၍ ရုိးတြင္းခ်ဥ္ဆီအထိအဆိပ္ျဖစ္ေစသည္။

ျခင္ေဆးေခြတစ္ေခြ၏ အဆိပ္ဓါတ္သည္ စီးကရက္ အလိပ္ ေပါင္း(၅၁)

၏လိပ္ဖြာရႈိက္သည္နွင့္ညီမွ်သည္။ျခင္ေဆးေခြတစ္ေခြမွထြက္လာသည့္ အဆိပ္ဓါတ္သည္ စီးကရက္ အလိပ္ေပါင္း (၁၃၇) လိပ္မွထြက္ရွိေသာ

အဆိပ္မႈန္ပမာဏနွင့္ ညီမွ်၍ ေ၀းေ၀းေရွာင္ၾကဖို ့ သတိေပးလိုက္ရ

ပါသည္။ အေမႊးတိုင္မ်ားသည္လည္း ျခင္ေဆးေခြကဲ ့သို ့ပင္ အႏၱရယ္

ရွိ၍လံုး၀ မသံုးအပ္ေပ။

အခ်ဳိရည္  နွင့္  ဂ်ယ္ရီမ်ား

          
အခ်ဳိရည္ဗူးမ်ားတြင္ တားျမစ္ဆိုးေဆး ၊ ကင္ဆာျဖစ္ေသာ

တာရွည္ခံေဆး ၊ သၾကားထက္အဆ ၂၀၀ မိုမို ခ်ဳိေစေသာ္ ပါ၀ါသၾကား

နွင့္ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္ဖိန္း ဓါတ္မ်ားပါ၀င္၍ ခံတြင္းကင္ဆာ ၊ 

ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ ၊ ဆီးခ်ဳိေရာဂါနွင့္ အ၀လြန္ေရာဂါ ၊ အသည္းကင္

ဆာေရာဂါတို ့ကို ျဖစ္ပြားေစသည္။ ထို ့အတူဂ်ယ္ရီဗူးမ်ားတြင္လည္း

တရုတ္မွာလာေသာ ဂ်ယ္ရီေပါင္ဒါ ၊ ဆီထရစ္အက္ဆစ္ ၊ Sodium Benzorate ေခၚတာရွည္ခံ ေဆးပါ၀င္၍ကင္ဆာေရာဂါမ်ားကိုျဖစ္ပြား

သျဖင့္ ကေလးမ်ားကို လံုး၀မေကၽြးသင့္ ၊ မေရာင္းသင့္ပါ။

မယ္လမင္း (ဖိုက္ဘာ) ပစၥည္းမ်ား

        
၎ပစၥည္းမ်ားသည္ အပူနွင့္ ထိေတြ ့လွ်င္ ဓါတ္ျပဳ၍ ေက်ာက္

ကပ္ပ်က္စီးျခင္းနွင့္ ကင္ဆာေရာဂါမ်ားကို ျဖစ္ပြားေစသျဖင့္ လံုး၀       အသံုးမျပဳသင့္ပါ။

တရုတ္နို ့မႈန္ ့နွင့္ ၎နွင့္ျပဳလုပ္ေသာမုန္ ့မ်ား 

        
တရုတ္နို ့မႈန္ ့ကို ေဖ်ာ္၍ ေခြးေပါက္စ ၊ ေၾကာင္ေပါက္စကေလး

မ်ားကိုတိုက္ေကၽြးရာထိုေခြးကေလး ၊ ေၾကာက္ကေလးမ်ား အေၾကာ္

ဆြဲ၍ (၁၈) ေကာင္ထက္မနည္း  ေသဆံုးကုန္ေၾကာင္းေတြ ့ရွိရသည္။

ထို ့ေၾကာင့္တရုတ္ျပည္မွတံဆိပ္မ်ဳိးစံုနွင့္ တင္သြင္းေသာ ႏုိ႕မႈန္႕မ်ား

ႏွင္႕ ထိုၿဖင္႕ၿပဳလုပ္ထားေသာ မုန္႕ပဲသေရစာမ်ားကို ကေလးမ်ားကို 

လံုးဝမတိုက္ေကၽြးသင္႕ေပ။

ေကာ္ဖီမစ္မ်ား  (Coffeemix)

    
ကဖိန္း၊တာရွည္ထံဓါတုေဆး၊ေကာ္ဖီအနံ႕၊အုန္းသီးခြံအမႈန္႕

မ်ားႏွင္႕ သၾကား၊ အၿခားကုန္ၾကမ္းပစၥည္းမ်ား ပါဝင္သည္ကို ေတြ႕

ရေသာေၾကာင္႕ ေသာက္သံုးသင္႕ပါ။၎ရယ္ ဒီမိတ္ ေကာ္ဖီမ်ားကို

 ေသာက္သံုးပါကဆီးခ်ိဳေရာဂါ၊ေသြးတိုးေရာဂါ၊ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီးၿခင္း

၊ႏွလံုးေသြးတိုးေရာဂါ၊စိတ္က်ေရာဂါ ႏွင္႕ရင္သားကင္ဆာ၊ဆီးအိမ္

ကင္ဆာဆီးက်ိတ္ကင္ဆာ၊ပန္းကရိယကင္ဆာ ႏွင္႕ အမ်ိဳးသမီးမ်ား ပ႗ိ

သေႏၶမတည္နိုင္ျခင္းနွင့္ ကိုယ္၀န္ပ်က္က် ျခင္းတို ့ကိုျဖစ္ေစ၍ လံုး၀

မေသာက္သံုးသင့္ပါ။ ထို ့ျပင္ ေကာ္ဖီမစ္တြင္ နို ့ဆီနွင့္ နို ့မႈန္ ့အစား

အသံုးျပဳေသာ္ Creamer မွာ မေလးရွားတြင္ စားအုန္းဆီကို အဆီ

ထုတ္ျပီးက်န္ေသာ္ၾကိတ္ဖက္မ်ားကို တရုတ္နိူင္ငံမွ၀ယ္ယူ၍ မႈန္ ေန

ေအာင္ၾကိတ္ျပီး Creamer အျဖစ္ျပန္လည္ေရာင္းခ်ေၾကာင္းသိရွိရ

သည္။ ထိုက်ိတ္ဖတ္မႈန္ ့မ်ားသည္ ေသြးတိုးေရာဂါ ၊ နွလံုးေသြးေၾကာ

ပိတ္ေရာဂါ ၊ေလျဖတ္ေရာဂါနွင့္ကင္ဆာေရာ၈ါမ်ားကိုျဖစ္ပြားေစသည္။

အေရာင္ခၽြတ္ထား ေသာအစားအေသာက္မ်ား 

          
နိုင္ငံျခားတိုင္းျပည္မ်ားတြင္ သၾကားကို မူလသဘာ၀ အတိုင္း

၀ါညစ္ညစ္ သၾကားမ်ားကို စားသံုးၾကေသာ္လည္း ျမန္မာနိုင္ငံ၌ မူ

ဟိုက္ဒရုိဟုေခၚေသာ္ (Chemical) ခၽြတ္ေဆးသံုး၍ျဖဴေဖြးေသာသၾကား

မ်ားကို ေရႊးခ်ယ္စား သံုးၾက၏ ထန္းညက္သည္လည္း မူလအညိဳေရာင္

ေပ်ာက္ကာ ခၽြတ္ေဆးေၾကာင့္ ျဖဴေဖြးသြားကာ ေန ့စဥ္သံုးသည့္ အိမ္

သံုးဆားသည္ပင္လွ်င္ ဓာတုခၽြတ္ေဆးသံုး၍ ျဖဴေဖြးေအာင္လုပ္ၾက၏

ထိုဓာတုခၽြတ္ေဆးမ်ားသည္ ကင္ဆာေရာဂါကို ျဖစ္ပြားေစသျဖင့္သဘာ

၀အေရာင္ကိုေရြးခ်ယ္စားေသာက္ၾကပါစို ့။

 ေရာင္စံုဆိုးေဆးမ်ားနဲ ့အစားအေသာက္မ်ား

              
တားျမစ္အႏၱရာယ္ရွိ ဆိုးေဆးမ်ားအသံုးျပဳထားေသာ မွ်စ္နီ၊

မွ်စ္၀ါ ၊ ပုဇြန္ခ်ဥ္နီနီ ၊  အ၀ါေရာင္ဆိုးထားေသာ ငါးပုဏၰား ၊

ငါးေျမႊထိုး ၊ ေရႊငါး ၊ ၾကက္သားမ်ားနွင့္ အနီေရာင္ဆိုးထားေသာ ငရုတ္

သီးမႈန္ ့ ၊ ပုဇြန္ေျခာက္ ၊ ပတၱျမားေျပာင္းဖူး ၊ ငါးပိ ၊ ပဲနီေလး ၊ ပဲ၀ါေလး ၊ မက္မန္းသီး ၊ ဆီးထုတ္ စသည္တို ့သည္ အသည္းနွင့္ ကင္ဆာေရာဂါ

                မ်ားကို ျဖစ္ပြားေစ၍ လံုး၀ေရွာင္ၾကဥ္သင့္ပါ၏

သတိထားသင့္ေသာ အသီးအနွံမ်ား

           
ဓတုေဟာ္မုန္းေဆးမ်ား အသံုးျပဳ၍ အဆမတန္ ၾကီးထြား

ေနေသာမံုလာဥအျဖဴမ်ား ၊ အျမစ္တိုတိုအလံုးတုတ္တုတ္ နွင့္ ပဲပင္ 

ေပါက္မ်ား ၊ ပိုးသတ္ေဆးအျပင္စားအသံုးျပဳထားသည့္ ေဂၚဖီထုပ္ ၊ 

ပန္းမံုလာထုပ္ ၊ မုံညွင္းထုပ္မ်ားနွင့္ ေဆးစိမ္ေဆးဖ်န္း၍ ငွက္ေပ်ာသီး

စသည္တို ့သည္ ကင္ဆာျဖစ္ေစနိုင္သျဖင့္ ေရွာင္ရွားသင့္သည္။

          

         ထို ့အျပင္လူေသေကာင္မပုပ္ေအာင္ ျပဳလုပ္သည့္ ေဖာ္မလင္

နွင့္ အသံုးျပဳထားေသာ ပဲျပား ၊ မဲနယ္ဆိုးထားေသာ ပုဇြန္၊ ယူူရီးယား

ဓာတ္ေျမၾသဇာပါေသာ ငါးပိေရက်ဳိတို ့ကိုလည္း ကင္ဆာျဖစ္မွာ

                  ေၾကာက္လွ်င္ေရွာင္ရွားသင့္ပါသည္။ 

              

             အေစ့မပါတဲ ့စပ်စ္၊ ကီလိုမာလကာ နွင့္ ဆီးသီး ၊ မ်ဴိးရိုးဗီဇ

ျပဳျပင္ထားတဲ ့ အသီးမွန္သမွ် ကင္ဆာကိုျဖစ္ေစသတဲ ့။

            ပလတ္စတစ္ပါကင္လွလွ ၊ တံဆိပ္မ်ဳိးစံုျဖင့္ထုတ္လုပ္ေသာ 

ငါးမုန္ ့ေၾကာ္၊ အာလူးေၾကာ္၊ တို ့ဟူးေၾကာ္၊ ၾကက္သြန္ေၾကာ္ မ်ားသည္

အဟာရတန္ဖိုး လံုး၀မရွိသည့္အျပင္ ပလပ္စတစ္ဆိုက္ဇာဓာတ္မ်ားပါ

        ၀င္၍ကင္ဆာေရာဂါကိုျဖစ္ပြားေစပါသည္။

ပဲဆီ၊ နွမ္းဆီအတုမ်ား ကင္ဆာေရာဂါသတိထား 

           
အခုစား အုန္းဆီေတြထဲကို အနည္က်ေအာင္ အီလန္ ဆပ္ျပာ

မႈန္ ့၊ ဒါမွမဟုတ္ ဆပ္ျပာတစ္မ်ဳိးမ်ဳိးထည့္ျပီး၊ ဆပ္ျပာထဲက ဟိုက္ေျဒာ

ဆိုဒ္ဓာတုပစၥည္းက စားအုန္းဆီထဲက ခဲေစတတ္တဲ ့ အနည္ေတြကို 

ေအာက္မွထိုင္သြားျပီး တျခားစားအုန္းဆီေတြကို မခဲေတာ့ဘူး ဒီေတာ့

မွ (၂၇)လမ္း (၂ဂ)လမ္းက ၀ယ္ထားတဲ ့ ၂၅၀ိ/-တန္ ပဲဆီအနံံ႔၊

နွမ္းဆီအနံ႔ ဓာတုေဆးရည္ကိုထည့္ လိုက္ေတာ့ပဲဆီ၊ နွမ္းဆီအစစ္

ထက္ေတာင္ပိုေမႊးသြားေရာ။ ဒါေပမယ့္ ဆပ္ျပာထဲက ဟိုက္ေျဒာဆိုဒ္

ဓာတ္နဲ ့ အက္ဆစ္ဓာတ္ေတြက ကင္ဆာေရာဂါမ်ဳိးစံုကို ျဖစ္ေစတတ္

ပါတယ္။ ျမန္မာ့ ေစ်းေကာင္းေပး၀ယ္သြားလို ့ ျမန္မာျပည္မွာ ၾကိတ္

စရာေျမပဲဆန္ မက်န္ေတာ့ဘူး ေစ်းကြက္ထဲမွာ ၈၀%ေသာပဲဆီ

ေတြကအနံ႔ထည့္ထားတဲ ့ ပဲဆီအတုေတြလို ့ ဆီလုပ္ငန္းရွင္တစ္ဦး

ကကၽြန္ပ္တို ့ CPAM သို ့အေၾကာင္းၾကားပါတယ္။

အခ်ဳိမႈန္ ့နွင့္ ၾကက္သားမႈန္ ့မ်ား

        
အခ်ဳိမႈန္ ့တြင္ပါ၀င္ေသာ ဓာတုပစၥည္းမ်ားသည္ ဦးေနာက္နွင့္

အာရံုေၾကာထိခိုက္ေစ၍ ေလျဖတ္ ေလငန္းေရာဂါ၊ ေလးဖက္နာေရာဂါ

၊နွလံုးေရာဂါ၊ ေက်ာက္ကပ္ခ်ဳိ ့ယြင္းပ်က္စီးေစေသာေရာဂါ၊ ဆီးခ်ဳိ၊ 

ေသြးခ်ဳိနွင့္ ေသြးတိုးေရာဂါမ်ားကိုျဖစ္ပြားေစ၍ ေရွာင္ၾကဥ္ သင့္ပါသည္

ၾကက္သားမႈန္ ့တြင္လည္း အခ်ဳိမႈန္ ့နွင့္တာရွည္ခံ မႈိငတ္ ေဆးမ်ား ၊ 

ဓာတုပစၥည္းမ်ားပါ၀င္သျဖင့္ အခ်ဳိမႈန္ ့ထက္ပင္ ပိုမိုဆိုးရြားေစပါသည္။

လက္ကမ္းစာေဆာင္မွ ကူယူေဖၚျပလိုက္ပါသည္။